Cukrzyca
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną w której następują zaburzenia gospodarki węglowodanowej, na skutek niedoboru lub braku produkcji insuliny przez trzustkę.
Nieprawidłowy poziom insuliny ( lub jej całkowity brak) , powoduje obecność we krwi nadmiernej ilości glukozy oraz jej nieprawidłowo przetworzonych pochodnych. Wysoki poziom glukozy we krwi ( hiperglikemia) jest przyczyną powikłań dotyczących oczu, nerek, nerwów obwodowych, serca i naczyń krwionośnych.
Pod względem epidemiologicznym występują różne przyczyny, przebieg i leczenie cukrzycy.
Przyczyną cukrzycy typu 1 ( tzw. INSULINOZALEŻNEJ) jest schorzenie o podłożu autoimmunologicznym – w którym choroba ujawnia się w dzieciństwie. Uszkodzenie komórek produkujących insulinę następuje na skutek nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego, atakującego zdrowe dotąd komórki trzustki, aż do ich całkowitego zniszczenia a w efekcie braku zdolności do produkcji własnej insuliny. Cukrzyca typu 1 stanowi ok. 10% wszystkich typów cukrzycy. Początek zachorowania zwykle przypada między 10 a 14 rokiem życia. Dotyczy głównie dzieci i osób młodych.
Przyczyną cukrzycy typu 2 – ( tzw. INSULINONIEZALEŻNEJ) , najczęściej występującej na świecie typu cukrzycy, leży w upośledzeniu (zmniejszeniu) wydzielania insuliny, o podłożu np. genetycznym, lub w oporności komórek na działanie insuliny (insulinooporność), której przyczyną mogą być zarówno czynniki genetyczne, jak i otyłość.
Cukrzyca typu 2 jest najbardziej powszechną chorobą naszych czasów i zaliczana jest do tak zwanych chorób cywilizacyjnych. Jest najczęstszym rodzajem cukrzycy, rocznie w Polsce zapada na nią około 200 osób na 100 000, stanowi ponad 80-90% wszystkich przypadków cukrzycy
Diabetolodzy wyróżniają jeszcze odmiany stanowiące modyfikacje tych typów choroby. Są to tzw. cukrzyca typu LADA - o przyczynie jak w typie 1, ale początek choroby dotyczy osób dorosłych- po 40 r ż, cukrzyca ciężarnych- występująca w okresie ciąży u zdrowych dotąd kobiet, niosąca ze sobą ryzyko powikłań położniczych, oraz cukrzyca typu MODY- występująca w młodym wieku (typowym dla cukrzycy typu 1), ale charakteryzująca się przebiegiem klinicznym podobnym do cukrzycy typu 2.
Szacuje się, że na cukrzycę choruje na świecie ponad 422 mln osób, z czego ok. 25-30% to osoby, u których choroba jeszcze nie została zdiagnozowana. Każdego roku na świecie z powodu cukrzycy umiera ok. 1,6 mln osób W 2018 r. ( dane GUS) w Polsce było 2,9 mln dorosłych chorych na cukrzycę ( to tylko przypadki zdiagnozowane) , czyli co jedenasty dorosły. Wśród osób po 70 r.ż. ok. 20% choruje na cukrzycę.
Cukrzyca jest schorzeniem dającym ogromną ilość bardzo groźnych powikłań jak: schorzenia okulistyczne- retinopatia cukrzycowa (uszkodzenie naczyń krwionośnych znajdujących się w siatkówce oka) – wraz z nią rośnie ryzyko jaskry i zaćmy , utraty wzroku , a także - niewydolność nerek , choroba niedokrwienna serca , udar mózgu, neuropatia, czyli uszkodzenie nerwów.
W roku 2018 w Polsce- prawie co trzeci pacjent, któremu udzielono pomocy z powodu choroby niedokrwiennej serca lub udaru, miał cukrzycę. Tylko na leki i kontrolę glikemii wydano w 2018 roku blisko 1,9 mld zł, co stanowi ogromny problem społeczny.
